مسجد جامع گناباد از بناهاي ارزشمند دوره هخامنشيان در خراسان مسجد جامع گناباد است كه در كوي شرقي ( قصبه ) اين شهر قرار دارد . مسجد جامع با نقشه دو ايواني شامل سر در تزئيني ، صحن يا ميانسرا ، ايوان ها شمالي و جنوبي ، رواق و سه شبستان ستوندار است . سردر ورودي ضلع شمال شرقي بنا با طاق جناغي و حاشيه اي تزييني در پاكار طاق مزين به نقوش پرندگان در ميان گل و برگ بوده كه بر روي لايه اي از گچ ايجاد شده است .
ايوان اصلي يا ايوان قبله در سمت جنوبي صحن واقع شده كه با چهار طاق گهواره عرضي و چهار قوس ، داراي تزئيناتي آجري شامل دو قطار پيچ ، نوارهاي اسليمي و يك حاشيه كتيبه قرآني به خط بنايي است كه در پايان عبارت « تسع و ستمائه 609 هـ . ق » ذكر شده است . كتيبه داخل ايوان نيز حاوي نام باني خير و سازنده مسجد است . همچنين در ايوان اصلي مسجد جامع محراب با نقوش هندسي گياهي و كتيبه هايي به خط معلقي مشاهده مي شود . در ضلع شرقي ايوان شرقي شبستاني است موسوم به قرآن كه پوشش سقف آن بر روي چهار ستون قرار گرفته است . آثار و شواهد معماري حكايت از آن دارد كه مسجد جامع فعلي بر روي مسجدي كهن تر بنا شده و در دوره ايلخاني نيز فضاهايي به آن افزوده شده است .
منابع:
1- اداره میراث فرهنگی گناباد
